Enflasyon Düşecek Mi?

Son 1 yıldır Türkiye yüksek enflasyonla boğuşuyor. Resmi kaynaklara göre %80, gayri resmi kaynaklara göre %150’lere ulaşan enflasyon oranı, halkın belini bağladı. Halk çok sık bir şekilde enflasyon düşecek mi diye soruyor. Aslında ortada gerçek bir problem yokken, tamamen yanlış kararların sonucu bir enflasyon oluştu. Enflasyon, arz ve talepte oluşan dengesizlikten kaynaklanır. Arz edilen mal ile onu tüketenler eşit olduğunda enflasyon oluşmaz. Fakat, dövizdeki yükseliş, halkın döviz ve altın cinsi varlıklarının TL değerini artırdı ve bu paranın önemli bir kısmı piyasaya girince enflasyona neden oldu. Şimdi birçok vatandaşımız enflasyonun gidişatını merak ediyor.

Döviz Kuru, Enerji Fiyatları ve ABD Enflasyon Üçlemi

Türkiye’de enflasyonun en büyük tetikleyicisi döviz kurudur. Sebebi ise, üretimin ağırlıklı olarak ithal edilen mallardan yapılmasıdır. Örneğin Türkiye’nin enerji ithalatı yaklaşık 60-70 milyar dolar seviyesindedir, bu toplam milli gelirin %10’una tekabül eder. Yani enerji fiyatlarındaki her %10’luk artış %1 enflasyon yaratacaktır. Son bir yılda enerji fiyatları savaş nedeniyle üç katına çıktı. Bu da %200’lük artışın onda biri olan %20’lik enflasyon anlamına gelir. Bu çekirdek enflasyon, sadece enerji fiyatlarından kaynaklanıyor. Haliyle enerji fiyatlarındaki düşüş, enflasyon düşecek mi sorusuna bir yanıt olarak gelecektir.

Döviz kurları az önce söylediğimiz gibi enflasyonun en büyük tetikçisi. Döviz kurlarını sabit tutmaya çalışmak için ülkenize yüksek miktarda döviz girmesi gerekir. Fakat Türkiye şu an için o kadar dövizi sağlayacak durumda değil. Ayrıca enflasyon sebebiyle mal fiyatlarındaki artış, ihracatçının döviz bazında sattıkları malların fiyatını artırıyor bu da küresel pazarda rekabet etmesine engel oluyor. Özellikle en büyük pazarımız olan AB pazarının, tedarik yapabileceği başka ucuz ülkeler var. Eğer sattığımız mallar kolay rekabet edilemeyecek mallar olsaydı, işte bu durumda paramızın değerini sabit tutabilir ve ihracat düşmeden enflasyonu azaltabilirdik.

ABD enflasyonu da bizim enflasyonumuzu etkiliyor. Bir kere dolarda %9 enflasyon varken bizim %9 enflasyona sahip olmamız imkânsız. Çünkü, ithalatı dolarla yapıyoruz, bu da otomatik olarak ABD enflasyonun bize de yansıyacağı anlamına geliyor. Sonuç olarak bu üçlüde yaşanan pozitif gelişmeler enflasyonu azaltacaktır. Şu anda petrol fiyatlarında az da olsa düşme mevcut, ilk olumlu adım geldi. Diğerlerini zaman gösterecek.